Stanowi zapalnemu może ulec niemal każdy organ naszego ciała, a objawy zapalenia mogą być diametralnie różne w zależności od lokalizacji choroby. U młodych kobiet, nie tylko w okresie karmienia piersią może dojść do zapaleń sutka i gruczołu piersiowego.

Dolegliwości, które wywołuje choroba są szczególnie uciążliwe ze względu na dużą bolesność piersi i przeczulicę dotykową. Ten dyskomfort można zmniejszyć w wyniku leczenia zapalenia, a najprostszą drogą jest wizyta w gabinecie lekarskim. Zapalenie sutka nie powinno być leczone samodzielnie, aby nie doszło do niekorzystnych powikłań i rozszerzenia procesu zapalnego.

Objawy zapalenia sutka

Początkowo zmiany występujące na piersi są niewielkie i nie wywołują zaniepokojenia u chorej kobiety. Nad sutkiem pojawia się niewielkie zaczerwienienie, które stopniowo może zwiększać swój rozmiar i nasilać się. Następnym symptomem jest szybko dołączająca się bolesność gruczołu, obrzęk, stwardnienie i nadwrażliwość na dotyk.

Mogą również pojawić się objawy ogólne zapalenia takie jak pogorszenie samopoczucia, zmęczenie, podwyższona temperatura ciała czy dreszcze. W dole pachowym często wyczuwane są powiększone węzły chłonne. Zapaleniu sutka mogą towarzyszyć też zmiany skórne w obrębie samej brodawki: zmiana jej koloru, wciągnięcie do środka, pękanie brodawek czy wyciek. W niektórych stanach zapalnych wyczuwalny jest również wyraźny guzek podskórny różnych rozmiarów.

Przyczyny powstania choroby

Zapalenie sutka nie jest jednolitą jednostką chorobową, a jego przyczyny są zróżnicowane. W dużej części przypadków do choroby dochodzi u matek karmiących piersią, jest to tak zwane połogowe zapalenie sutka. Powstaje ono w wyniku drażnienia brodawek w procesie karmienia, ich powtarzające się uszkodzenia i pękanie bądź też jako wynik zastoju mleka w przewodach mlecznych (dlatego tak ważne jest odciąganie pokarmu, nawet jeśli dziecko z niego chwilowo nie skorzysta).

Zalegająca wydzielina mleczna jest jednym z najsilniejszych czynników powodujących zapalenie. U kobiet poza okresem laktacji występuje zapalenie sutka na podłożu zakażenia bakteryjnego, zaburzeń hormonalnych lub stanów nowotworowych. Uważa się, że u młodych kobiet przed 30 rokiem życia do rozwoju zapalenia sutka może dochodzić w wyniku palenia papierosów, głównie jeśli kobieta ma zmiany fizjologiczne i anatomiczne w przewodach mlecznych, które predysponują ją do tego typu zapaleń.

Zwiększony poziom prolaktyny oraz zaburzenia pracy tarczycy to najczęstsze zaburzenia hormonalne usposabiające do zapaleń sutka. Również na skutek urazów sutka (kolczykowanie, zabieg wszczepienia implantów) dochodzi niekiedy do zmian zapalnych. Niektóre leki, na przykład preparaty obniżające ciśnienie mogą wywoływać zapalenie sutka u niewielkiego odsetka kobiet. W takim przypadku zmiana leku przynosi najczęściej ustąpienie objawów

Możliwe powikłania

Powikłaniem zapaleń sutka mogą być zmiany przerostowe i bliznowe w przewodach mlecznych, które czasem komplikują proces karmienia. Niekorzystnym powikłaniem jest wystąpienie ropnia bakteryjnego. Jest to niejako zapalny guz złożony z treści ropnej i bakterii, które jest ostro odgraniczony od zdrowych tkanek, ale wywołuje ich ucisk i bolesność. Leczenie ropnia polega na jego chirurgicznym nacięciu i drenażu treści ropnia.

Jak rozpoznać zapalenie sutka ?

Zapalenie sutka rozpoznaje się na podstawie miejscowych zmian występujących w obrębie gruczołu oraz wywiadu lekarskiego. U kobiet karmiących pobiera się mleko, aby wykryć w nim obecność ewentualnych bakterii. Niezbędne jest wykluczenie groźnych zmian nowotworowych, jeśli pod skórą stwierdza się wyczuwalny guzek.

Leczenie zapalenia sutka

Leczenie zapaleń sutka przeprowadzane jest za pomocą antybiotykoterapii doustnej. Najlepsze efekty przynosi leczenie celowane, skierowane przeciwko konkretnemu patogenowi, który został określony w posiewie mikrobiologicznym. Wspomagająco stosuje się hamowanie wydzielania mleka u kobiet karmiących, poprzez obniżenie poziomu prolaktyny w organizmie.

Miejscową ulgę przynosi kobietom delikatne ochładzanie gruczołu piersiowego, na przykład poprzez okłady z kostek lodu umieszczonych w delikatnym i miękkim ręczniku. Stosowanie leków przeciwzapalnych u kobiet karmiących musi być ograniczane do preparatów, które nie zawierają salicylanów ( aspiryny, polopiryny), które przenikają do mleka i mogą być przyczyną groźnych powikłań u dziecka. Aby nie dopuścić do nawrotu choroby u matek w okresie laktacji, po wyleczeniu ważna jest edukacja pacjentki i konsultacja z położną, która wyjaśni jak powinien przebiegać prawidłowy proces karmienia i pielęgnacja brodawek sutkowych.