Niezależnie od sezonu Twoim nieodłącznym towarzyszem jest cieknący nos i paczka chusteczek? Często męczy Cię suchy, duszący kaszel, a nawet najbardziej błaha infekcja przeciąga się w czasie?

Pomimo faktu, że problemy immunologiczne są już dobrze znane większości społeczeństwa, niektórzy z nas wciąż cierpią na niezdiagnozowaną i nieleczoną alergię, która skutecznie odbiera im radość z życia i wywołuje przykre dolegliwości, zwłaszcza w okresie pylenia drzew i kwiatów oraz przy kontakcie z innymi alergenami. Choroby alergiczne występują pod szeregiem postaci, a jedną z nich są zaburzenia w obrębie dróg oddechowych, zarówno górnych jak i dolnych. Popularny nieżyt nosa, czyli katar oraz napadowy, duszący kaszel ze świstami oddechowymi to objawy, które powinny nasuwać podejrzenie alergii.

Objawy kataru siennego

Katar sienny, czyli typowy katar alergiczny przebiega nieco odmiennie od dobrze znanego nieżytu nosa związanego ze zwykłym przeziębieniem. Różnicą jest przede wszystkim czas utrzymywania się objawów: zakażenie wirusowe mija zwykle wraz z upływem tygodnia, podczas gdy katar alergiczny może przeciągać się w czasie, na przemian nasilając się i gasnąć. Oba schorzenia różni także charakter wydzieliny- katar sienny to katar wodnisty, płynny, przezroczysty lub białawy. Niemal nigdy nie dochodzi do zgęstnienia czy żółknięcia wydzieliny, jaką obserwuje się w przeziębieniu. Alergii towarzyszą także zwykle objawy oczne: łzawienie, zaczerwienie spojówek i białkówek, pieczenie w obrębie oka.

Objawy astmy

Jedna z najczęstszych postaci astmy należy również do grupy schorzeń alergicznych. Obecne w powietrzu, pokarmie lub najbliższym otoczeniu alergeny wywołują odpowiedź immunologiczną w mięśniówce gładkiej, z której zbudowane są oskrzela. Dochodzi do ich skurczu, który klinicznie objawia się dusznością, napadami kaszlu i świszczącego oddechu. Bardzo charakterystyczne dla astmy są kłopoty zwłaszcza z wykonaniem wydechu, który jest przedłużony, wymaga dużo wysiłku i angażowania dodatkowych mięśni. W ciężkim ataku astmy choremu brakuje powietrza, dusi się i często wpada w panikę.

Przyczyny powstawania kataru siennego i astmy

Podobnie jak inne schorzenia alergiczne, również katar sienny i astma wywołane są przez nieprawidłową reakcję organizmu na zupełnie nieszkodliwe czynniki obecne w otoczeniu chorego. Nasz system immunologiczny ma za zadanie chronić cały ustrój przed chorobotwórczymi patogenami: wirusami, bakteriami czy grzybami, które po przejściu barier ochronnych w postaci skóry czy błon śluzowych mogłyby wywołać chorobę.

Stale produkujemy małe cząsteczki, zwane przeciwciałami, które opłaszczają te nieznane organizmowi czynniki i neutralizują je, wywołując przy tym mniej lub bardziej nasiloną reakcję zapalną. Problem pojawia się wtedy, gdy na skutek pomyłki przeciwciała obierają za punkt ataku zupełnie nieszkodliwą cząsteczkę, na przykład pyłek wierzby czy roztocze kurzu. Raz aktywowany proces powtarza się i rośnie, aż dochodzi do klinicznych objawów alergii: nieżytu nosa, skurczu oskrzeli, wysypki, zaburzeń pokarmowym, a nawet ciężkiego wstrząsu anafilaktycznego, który stanowi zagrożenie dla życia. 

Badacze wciąż nie są pewni, dlaczego liczba alergików ciągle rośnie. Jedną z hipotez jest tak zwana „teoria czystości’- ze względu na zwiększoną higienę i używanie dezynfekujących środków czystości, wyeliminowaliśmy większość patogenów naturalnych, z którymi wcześniej zmagał się nasz system odpornościowy, ćwicząc swoją sprawność, a konsekwencją tego stał się atak na inne, nieszkodliwe czynniki obecne w otoczeniu.
Możliwe powikłania

Katar sienny nie wywołuje zwykle poważniejszych konsekwencji zdrowotnych, ale znacznie zmniejsza komfort życia pacjenta i często wyłącza go z normalnego funkcjonowania  w okresie najbardziej nasilonych objawów. Astma może okazać się poważniejszym zagrożeniem, ze względu na powtarzające się ataki bezdechu czy duszności. Nawet, jeśli duszność nie jest nasilona na tyle, by stanowić zagrożenie dla życia, przewlekle niedotleniony pacjent może mieć problemy z koncentracją, nauką czy pamięcią, a także cierpieć na zaburzenia snu.

Jak rozpoznać choroby alergiczne ?

Choroby alergiczne powodują zmiany w obrazie morfologicznym krwi, które można łatwo wykryć podczas prostego badania laboratoryjnego pobranej od pacjenta próbki. W osoczu krwi rośnie stężenie charakterystycznych przeciwciał IgE, które są odpowiedzialne za reakcję zapalną towarzyszącą alergiom. Aby ustalić, jaki czynnik jest odpowiedzialny za wywoływanie przykrych objawów, wykonuje się testy alergiczne, polegające na krótkim kontakcie skóry z grupą najpopularniejszych alergenów i ocenie zaczerwienienia skóry oraz jej obrzęku w miejscu badanym.

Leczenie chorób oddechowych

Medycyna dysponuje dziś sporym arsenałem środków przeciwalergicznych, które w przeciwieństwie do wcześniej stosowanych leków, nie wywołują senności, zaburzeń koncentracji czy problemów z nauką. W leczeniu kataru siennego stosuje się doustną ochronę przeciwalergiczną oraz redukuje się miejscowe objawy podając leki antyhistaminowe w postaci kropli do nosa i oczu(histamina to główna substancja uwalniana z komórek zapalnych, odpowiedzialna na katar, świąd, pieczenie i łzawienie). Terapia astmy dobierana jest indywidualnie do potrzeb pacjenta i stopnia nasilenia jego objawów.

Zwykle stosuje się leki nazywane betamimetykami, które rozszerzają światło oskrzela oraz sterydy zmniejszające nacieki zapalne. Leczenie astmy ukierunkowane jest na zapobieganie epizodom duszności, a także skuteczne ich opanowanie, jeśli wystąpią, dlatego pacjent nosi zwykle przy sobie leki w postaci małego inhalatora. Prawidłowa prowadzona terapia umożliwia chorym prowadzenie niemal pełnej aktywności życiowej, włącznie z czynnym uprawianiem sportów.