Stosowanie ziół w preparatach kosmetycznych i podczas zabiegów pielęgnacyjnych jest znane od wielu tysięcy lat. Niegdyś nie było syntetycznych surowców kosmetycznych i używano tylko tego co podarowała matka natura.

Zioła mają udowodnione działanie na skórę a wśród ważnych substancji jakich dostarczają należy wymienić: flawonoidy, fenolokwasy, polifenole, kwasy organiczne, garbniki, saponiny, białka, śluzy, cukry, sole mineralne, witaminy, enzymy, hormony.

Obecnie wiedza na temat skuteczności ziół w pielęgnacji urody jest powszechnie znana i  wykorzystujemy je do codziennych rytuałów kosmetycznych, jak i zabiegów specjalistycznych w gabinetach SPA.

Substancje naturalne najlepiej sprawdzają się w zabiegach przeciwzmarszczkowych, pojędrniających, przy łagodzeniu podrażnień, niwelowaniu przebarwień oraz rumienia naczyniowego.  Powrót do natury przeżywa swój rozkwit dlatego warto pogłębić swoją wiedzę na temat tego jakie zioła mają właściwości pielęgnacyjne lub lecznice i jak je stosować.

Skutki uboczne pielęgnacji ziołami

Pamiętajmy, że nie dla każdej z nas produkty naturalne są wskazane. Nie polecam ich dla cer wrażliwych i nadreaktywnych gdyż stężenie składników aktywnych  jest w nich większe i mogą wywołać podrażnienia.

Każdą kurację ziołową należy przeprowadzać z głową i nie nadużywać stosowania ziół gdyż mogą przynieść odwrotne efekty.Zaopatrujmy się w zioła z wiadomych źródeł.
Jeśli pojawi się odczyn alergiczny- zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie, wysypka, krostki, grudki czy łuszczenie natychmiast przerwijmy stosowanie danego zioła i skonsultujmy się z kosmetyczką lub dermatologiem. Stosujmy zioła przeznaczone do naszego rodzaju cery.

W jakiej postaci stosujemy zioła w kosmetykach?

Sposób pozyskiwania surowców roślinnych jest zdefiniowany. Powinny być to procesy „zielonej chemii” czyli metody fizyczne, tj. tłoczenie, ekstrakcja, filtracja, destylacja parą wodną itp., mikrobiologiczne lub enzymatyczne. Zioła w tych procesach muszą być przetwarzane w minimalnym stopniu.  Najczęstsze postacie w jakich stosujemy zioła to napary, odwary, maceraty, nalewki alkoholowe i olejki.

• Napar polega na zalaniu surowca ziołowego wrzątkiem i ogrzewaniu go przez 15 minut pod przykryciem bez doprowadzenia do wrzenia, odstawieniu na 30 minut i odcedzeniu. Płyn można uzupełnić wrzątkiem, którym przemywa się surowiec. Napary stosuje się bezpośrednio po przyrządzeniu.
• Odwar to wodny wyciąg zrobiony z surowców o twardej konsystencji np. kory lub korzenia. Surowiec zalewamy wodą i gotujemy pod przykryciem do wrzenia, następnie gotujemy przez 30 minut i odcedzamy.
• Macerat inaczej wytrawianie surowców wodą o temperaturze pokojowej przez około 30 minut. Maceraty najczęściej otrzymujemy z surowców śluzowych.
• Nalewki alkoholowe to etanolowe wyciągi z wysuszonych i odpowiednio rozdrobnionych surowców.
• Olejki z roślin nie są niestety do uzyskania domowymi sposobami, ale możemy je nabyć w aptece i specjalistycznych sklepach (np. zielarskich).

Najprostszym sposobem działania ziół na skórę jest ich jedzenie i picie. Stosowanie ziół w diecie dostarcza nam niezbędnych mikro i makroelementów, witamin, białek, cukrów i wielu innych składników.

Najlepiej jest stosować ekstrakty roślinne niż pojedynczo wyizolowane związki czynne. Pojedyncze związki czynne są mniej skuteczne niż te zawarte w ekstraktach. W ekstraktach natomiast występuje wiele różnych substancji tzw. balastowych, które są odpowiedzialne za uwalnianie związków czynnych w stałych jednostkach czasu.
Preparaty przygotowane samodzielnie powinny być zużyte zaraz po przyrządzeniu, tylko niektóre można stosować przez tydzień, ale należy je przechowywać w lodówce.

Jakie warunki muszą spełniać zioła aby mogły być wykorzystane w kosmetykach?

Zioła powinny pochodzić z terenów ekologicznie czystych. Termin ich zbiorów powinien wypadać w czasie najwyższego tworzenia substancji czynnych (występuje on różnie u roślin). Z ziół wydobywamy substancje aktywne w postaci niezmienionej. Zioła nie powinny zawierać skażeń chemicznych np. metali ciężkich, pestycydów ani skażeń mikrobiologicznych.  Zioła możemy suszyć na kaloryferze pojedynczo lub w całych pęczkach, następnie powinny być zapakowane w szczelne i ciemne pojemniki. Nie powinny być przechowywane dłużej niż 12 miesięcy.

Każdy rodzaj kosmetyku może zawierać zioła. Surowce roślinne występują w kremach, mleczkach, emulsjach, tonikach, balsamach, maseczkach, żelach. Możemy stosować zioła do zabiegów domowych: samodzielnie robione maseczki, toniki, płukanki do włosów (np. chmielowa wzmacniająca włosy lub z pokrzywy dla włosów przetłuszczających się i z łupieżem), kąpiele (np. z dodatkiem rumianku kąpiel łagodząca, z kozłkiem lekarskim relaksująca), „parówki” oczyszczające skórę czy działające zdrowotnie inhalacje górnych dróg oddechowych.

Wyciągi ziołowe w postaci olejków eterycznych wykorzystywane są w zabiegach aromaterapeutycznych, masażach, inhalacjach czy do kominków zapachowych. Nie powinno się stosować olejków eterycznych bezpośrednio na skórę gdyż są stężone i mogą wywołać podrażnienia.

Zioła możemy stosować na różne przypadłości skóry np. aby zmniejszyć potliwość (babka lancetowata, dąb szypułkowy), działające antytrądzikowo (bratek polny, brzoza brodawkowata, zielona herbata, drzewa herbaciane), łagodzące podrażnienia (rumianek) poprawiające mikrocyrkulację, odmładzające (żeńszeń, zielona herbata), rozjaśniające (ogórek, lipa, poziomka), na rozszerzone naczynka (kasztanowiec, skrzyp, miłorząb japoński, oczar wirgijski), zlikwidować szorstkość skóry (brzoskwinia, migdałowiec), zlikwidować stan zapalny oczu (świetlik, zielona herbata, chaber), nawilżyć (aloes, kiełki pszenicy, malwa, drzewo sandałowe, róża).

Coraz częściej surowce roślinne stosowane są podczas zabiegów w gabinetach SPA. Powrót do naturalnych metod dbania o ciało wraca do mody. Wykonywane są zabiegi na twarz z użyciem ekokosmetyków, masaże na naturalnych olejkach z dodatkiem olejków eterycznych, specjalne kąpiele ciała w kapsułach SPA lub kąpiele dłoni i stóp np. w płatkach róż. Wiele firm kosmetycznych tworzy eko-linie kosmetyków aby zachęcić nas do powrotu do natury.

Stosowanie ziół w kosmetyce jest proste i przyjemne. Jeśli poświecimy chwile na ich odpowiednie przygotowanie będziemy mogli cieszyć się własnymi bio-kosmetykami i naturalnymi zabiegami. Podsumowując, czerpmy z natury to co najlepsze dla zdrowia i piękna naszej skóry.