Świat wokół zaczyna stopniowo cichnąć, a otaczający nas ludzie irytująco szepczą między sobą. Zaburzenia słuchu sprawiają, że odczuwający dolegliwości chorzy czują się oddzieleni od codziennego życia niewidoczną barierą, która nie przepuszcza dźwięków.

Na co dzień nie do końca zdajemy sobie sprawę, jak wiele zawdzięczamy posiadaniu tego zmysłu. Słuch ostrzega nas przed niebezpieczeństwem, pozwala prowadzić normalne dyskusje  i wyczuwać subtelne zmiany tonu głosu rozmówcy, wreszcie służy nam do odbioru muzyki i odgłosów otaczającego świata.

I choć czasem pod wpływem emocji, mówimy że wolelibyśmy czegoś nie słyszeć, tak naprawdę jesteśmy ściśle związani ze swoim słuchem i potrzebujemy go codziennego funkcjonowania, bardziej niż mogłoby się nam wydawać.

Objawy utraty słuchu

Dolegliwości słuchowe mogą przebiegać ostro i gwałtownie lub rozwijać się stopniowo przez miesiące czy lata, aż do osiągnięcia stanu zauważalnego ubytku słuchu. Czasem głuchnięcie zaczyna się od wybiórczych ubytków słuchu- na przykład obniżonej słyszalności dźwięków wysokich.

Z wiekiem wszyscy tracimy zdolność słyszenia dźwięków o dużej częstotliwości, dlatego niektóre dźwięki mogą być słyszalne dla dzieci i młodzieży, podczas gdy osoby dorosłe w tym samym czasie wysłuchują jedynie ciszę.

Objawy problemów słuchowych to nie tylko całkowita lub częściowa głuchota. W chorobach układu słuchowego zdarza się stałe słyszenie natrętnych dźwięków , szumów czy gwizdów, uczucie pełności, zatkania ucha, obecności płynu w przewodzie słuchowym czy ostrego, kłującego bólu, bardzo charakterystycznego dla stanów zapalnych ucha.

Nasz układ słuchowy jest ściśle połączony ze zmysłem równowagi ( układ przedsionkowy i błędnik), dlatego oprócz zaburzeń słuchu chorzy często skarżą się również na zaburzenia równowagi, zawroty głowy, uczucie wirowania otoczenia, obawę przed upadkiem.

Bardzo nasilone zawroty często powodują nudności i wymioty, a także inne objawy jak zblednięcie, przyspieszenie tętna, spadek ciśnienia, dolegliwości żołądkowe. Część tych objawów jest dobrze znana osobom cierpiącym na chorobę lokomocyjną.

Przyczyny powstawania chorób słuchu

Za choroby słuchu może być odpowiedzialny szereg czynników. Najprostszym z nich jest gromadzenie się woskowiny, który zatyka przewód słuchowy i upośledza słyszenie. Dzieje się tak nawet u osób dbających o higienę i regularnie czyszczących uszy. Częstym problemem, zwłaszcza wśród młodszych osób są procesy zapalne toczące się w uchu. Jeśli cierpimy na infekcję gardła, bardzo łatwo o przeniesienie infekcji na narządy słuchu, ze względu na ich połączenia anatomiczne.

Zapalenie ucha przebiega na ogół z uczuciem zatkania przewodu słuchowego, napadowymi, świrującymi bólami odczuwanymi zwykle jednostronnie w chorym uchu oraz rzadziej z wyciekiem płynu ropnego z otworu słuchowego. Wyciek oznacza najczęściej przerwanie błony bębenkowej i zwykle zmniejsza dolegliwości, choć nie jest do końca pożądanym zjawiskiem z punktu widzenia medycznego.

Stopniowo postępująca utrata słucha może być naturalnym procesem następującym z wiekiem i wynikać ze zmian zwyrodnieniowych w układzie słuchowym lub wskazywać na procesy zapalne, naczyniowe czy rozrostowe toczące się wewnątrz czaszki. Naczyniaki, guzy mózgu, torbiele lub poinfekcyjne ropnie mogą uciskać nerw słuchowy odpowiedzialny za przewodzenie bodźców akustycznych i w rezultacie powodować zaburzenia słuchu.

Również niektóre leki mogą wywoływać częściową głuchotę. Takie działanie niepożądane mają najczęściej antybiotyki z grupy aminoglikozydów jak streptomycyna, gentamycyna, które są stosowane w zwalczaniu, ciężkich zagrażających życiu infekcji. Inne leki działające niekorzystnie na nasz układ słuchowy to erytromycyna podawana dożylnie, leki moczopędne jak furosemid, leki stosowane w terapii nowotworów, tak zwane cytostatyki, a nawet popularne leki przeciwbólowe jak kwas acetylosalicylowy (Polopiryna, Aspiryna), indometacyna, szczególnie jeśli używane są w nadmiarze.

Możliwe powikłania

Powikłaniem zapalenie ucha jest zwykle okresowe, odwracalne upośledzenie słuchu. Nawet jeśli dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej, z czasem następuje jej regeneracja. Pacjenci po przejściu zapaleń ucha mogą jeszcze przez dłuższy czas odczuwać epizodyczne kłucie w małżowinie. Również działanie większości leków jest odwracalne i słuch powraca do stanu początkowego (zdarzają się oczywiście również trwałe deficyty słuchowe). Poważniejsze konsekwencje mogą nieść za sobą procesy toczące się wewnątrzczaszkowo. Jeśli postępują, doprowadzają zwykle do utraty słuchu, jedno- lub obustronnie, a jeśli przyczyną jest guz, może dojść do stanu zagrożenia życia.

Jak rozpoznać, czy grozi nam utrata słuchu ?

Schorzenia słuchu rozpoznaje lekarz laryngolog, do którego kieruje nas lekarz rodzinny. Badanie laryngologiczne obejmuje zwykle audiologiczny test słuchu oraz oglądanie wnętrza ucha. Laryngolog często decyduje się również na konsultację neurologiczną chorego, zwłaszcza w niejasnych przypadkach.
 
Leczenie chorób słuchu

Samodzielne leczenie możliwe jest tylko w przypadku nadmiernego gromadzenia się woskowiny w przewodzie słuchowym. W aptece dostępne są preparaty rozpuszczające nagromadzone złogi i umożliwiające ich łatwiejsze pozbycie się. Zapalenie ucha wymaga antybiotykoterapii, zależnie od decyzji lekarza- doustnej lub w formie kropli stosowanych bezpośrednio do ucha. Trwałe, nieodwracalne ubytki słuchowe mogą wywołać konieczność zastosowania aparatów słuchowych.