"Słodka kobietka" - to stwierdzenie nie zawsze oznacza różowy kolor pomadki i uroczy sposób bycia. Pośród nas są też prawdziwie słodkie kobiety -takie, w których żyłach płynie krew o zwiększonej zawartości cukru. Niestety, zamiast korzyści z tego faktu, cukrzyczki, bo o nich mowa nie mają łatwego życia. Wysoki poziom glukozy we krwi to przyczyna wielu dolegliwości ze strony różnych układów oraz konieczność stałego leczenia i kontroli medycznej, która musi trwać do końca życia.

Cukrzyca może ujawnić się w każdym wieku, nierzadko będąc zaskoczeniem dla pacjentki, która wykonuje okresowe badania laboratoryjne i dowiaduje się, że poziom glukozy w jej krwi znacząco przekracza normę. Należy jednak pamiętać, że choroba nie oznacza końca dotychczasowej aktywności zawodowej i rodzinnej. Jeśli tylko będziemy postępować ściśle według zaleceń lekarza, cukrzyca nie wymknie się nam spod kontroli.

Opis choroby

Cukrzyca to choroba przewlekła związana ściśle z trzustką- jednym z gruczołów w naszym organizmie, który produkuje hormony oraz soki trawienne. Trzustka położona jest w okolicy dwunastnicy, tuż za żołądkiem i pełni podwójną rolę. Wydziela enzymy do światła jelita, które trawią spożyte pokarmy (głównie lipazy tłuszczowe) oraz, co ważniejsze dostarcza organizmowi ważnych hormonów regulujących poziom glukozy- insuliny i glukagonu. Insulina działa bezpośrednio po posiłku, nasilając metabolizm glukozy i obniżając jej poziom w krwioobiegu. Kiedy zaczyna jej brakować, glukoza zamiast wchodzić do wnętrza komórek i dostarczać źródeł energii, pozostaje we krwi i może powodować groźne zaburzenia w obrębie różnych układów. Glukagon działa przeciwstawnie do insuliny, podwyższając poziom glukozy. Cukrzyca związana jest z niedoborem insuliny- całkowitym lub częściowym, bądź też opornością tkanek na działanie tego hormonu.

Przyczyny powstania choroby

Medycyna dzieli cukrzycę na dwie główne podgrupy: cukrzycę typu pierwszego, zwaną cukrzycą młodocianych lub insulinozależną oraz cukrzycę typu drugiego- cukrzycę nie-insulinozależną. Pierwsza z nich ujawnia się najpóźniej do 25 roku życia, częściej jednak objawy występują już dużo wcześniej. Jest to choroba autoimmunologiczna, to znaczy związana z atakiem własnych przeciwciał obronnych na komórki wyspowe trzustki produkujące insulinę. Ponieważ autoagresja często nie ogranicza się tylko do jednego organu, cukrzycy typu pierwszego mogą towarzyszyć inne schorzenia związane z przeciwciałami, na przykład zaburzenia pracy tarczycy. Drugi typ cukrzycy pojawia się o wiele później, zwykle u osób około 40-50 roku życia. Jest ściśle związana z trybem życia: nadwagą, unikaniem wysiłku fizycznego, spożywaniem dużych ilości alkoholu. Na jej rozwój ma też wpływ nasz spadek genetyczny- jeśli jedno z rodziców chorowało na cukrzycę drugiego typu, prawdopodobieństwo ujawnienia się choroby u nas to około 50%. Jeśli każde z rodziców chorowało- nasze szanse wzrastają do 80-90%. Nie oznacza to jednak wyroku skazującego- przy zachowaniu odpowiedniego trybu życia i kontroli masy ciała możemy znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia cukrzycy.

Objawy cukrzycy

Pierwsze symptomy mogące zaalarmować nas, że coś niedobrego dzieje się w naszym układzie hormonalnym trzustki to przede wszystkim utrata masy ciała, zwiększone pragnienie oraz wypijanie dużych ilości płynów, a także częste oddawanie moczu, również w nocy. Naszą uwagę powinny też zwrócić powtarzające się infekcje bakteryjne i grzybicze, zwłaszcza w obrębie układu moczowego. Cukrzycy mogą odczuwać ciągłe zmęczenie, senność oraz zaburzenia koncentracji. W skrajnych przypadkach pierwszym objawem cukrzycy mogą być zaburzenia świadomości i omdlenia- dotyczy to głównie cukrzycy typu pierwszego.

Jak rozpoznać chorobę?

Badanie wykrywające cukrzycę jest proste i warto wykonać je jak najszybciej, jeśli obserwujemy u siebie powyższe objawy. Lekarz zleci nam test laboratoryjny polegający na oznaczeniu poziomu glukozy we krwi. Badanie powinno zostać wykonane na czczo.

Możliwe powikłania

Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi może powodować uszkodzenia wzroku, nerek, nerwów obwodowych oraz zwiększać ryzyko zawału  udaru mózgu i innych schorzeń układu krążenia. Nieleczona cukrzyca to też ryzyko rozwoju przewlekłych zakażeń skóry, które z trudem się goją. W skrajnych przypadkach rany te mogą stać się przyczyną amputacji kończyn. Jeśli jednak w porę rozpoznamy cukrzycę i będziemy skrupulatni w jej leczeniu, możemy przeżyć długie lata bez większych dolegliwości.

Leczenie cukrzycy

Jeśli lekarz postawi rozpoznanie: cukrzyca, niezwłocznie włączy też terapię mającą na celu poprawę funkcjonowania trzustki i zwiększenie ilości insuliny w organizmie. Leczenie przeciwcukrzycowe może obejmować leki doustne (stosowane w początkowych fazach cukrzycy typu drugiego) bądź też wstrzyknięcia podskórne insuliny (kiedy jej produkcja w trzustce nie może być już większa). W leczeniu cukrzycy bardzo ważna jest ścisła współpraca pacjenta z lekarzem diabetologiem, który określa potrzebną ilość insuliny na dzień, w zależności od rozkładu posiłków i planu aktywności pacjenta. Prawidłowa terapia cukrzycy zapewnia jej niemal pełną kontrolę oraz uniknięcie powikłań chorobowych.