Nadżerka szyjki macicy jest miejscowym ubytkiem nabłonka lub błony śluzowej szyjki macicy. Jest to powszechnie występujące zaburzenie, także u bardzo młodych kobiet (najwięcej zachorowań obserwuje się między 25. a 35. rokiem życia u kobiet aktywnych seksualnie).

W przeważającej większości nadżerki są niegroźnymi zmianami, jednak czasami może dojść do ich złośliwej transformacji, dlatego też nie należy ich lekceważyć. Wyróżnia się trzy rodzaje nadżerek. Nadżerkę właściwą, czyli malutkie owrzodzenie szyjki macicy.

Nadżerkę rzekomą, czyli fragment nabłonka prawidłowo występującego w jamie macicy, który „wywędrował” stamtąd na część pochwową narządu. Bardzo często znika sama, nie wymaga leczenia. A także trzeci rodzaj, czyli nadżerka wrodzona – mała czerwona plamka na szyjce macicy.

Objawy nadżerek

Nadżerki w większości nie dają żadnych objawów. Ma to oczywiście swoje plusy – pacjentki dotknięte tą chorobą nie mają przykrych dolegliwości – ale ma to także zdecydowany minus. Panie, które nie mają nawyku regularnych kontroli ginekologicznych, często nie wiedzą, że mają nadżerkę.

Czasami nadżerka może powodować stany zapalne, które manifestują się upławami lub plamieniami. W jeszcze rzadszych przypadkach mogą powodować bóle podbrzusza lub okolic krzyża. Czasem jest to tylko nieokreślone uczucie dyskomfortu w obrębie miednicy mniejszej. Jeżeli choroba jest w zaawansowanym stadium kobieta może odczuwać ból albo krwawić podczas stosunku.

Przyczyny powstawania nadżerek    

Nadżerki powstają głównie na podłożu zmian zapalnych szyjki macicy. Mogą być to zakażenia wirusowe, bakteryjne lub grzybicze. Sprzyjają im kontakty seksualne z wieloma partnerami (zwiększają prawdopodobieństwo infekcji), wczesne rozpoczęcie współżycia, także po porodzie. Znaczenie ma także używanie tamponów, zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz czynniki mechaniczne, czyli porody i urazy.

Możliwe powikłania

Sama w sobie nadżerka nie jest groźną zmianą. Niestety, czasem może dojść do zezłośliwienia zmiany i przejścia w proces nowotworowy. Dlatego nie należy zaniedbywać kontrolnych wizyt u ginekologa i bagatelizować konieczności leczenia, jeśli zaleci je specjalista.

Jak rozpoznać czy mamy nadżerkę ?

Wykrycie nadżerki jest proste – lekarz rozpoznaje ją podczas badania ginekologicznego. Po stwierdzeniu nadżerki zawsze potrzebne jest ustalenie jej charakteru za pomocą badania cytologicznego. Pobrany materiał zostaje zbadany przez cytologa i dzięki temu można ustalić odpowiednie postępowanie. Jest to bardzo ważne, ponieważ cytologia pozwala ustalić, czy w komórkach nabłonka występują niebezpieczne zmiany.

Leczenie nadżerek

Leczenie nadżerek zależy od ich rodzaju, stopnia zaawansowania, przyczyn powstania zmian, wieku pacjentki, wyniku badania cytologicznego. Niektóre nadżerki wymagają tylko obserwacji. W przypadku występowania czynników predysponujących (np. takich jak stan zapalny), należy najpierw usunąć przyczynę i regularnie monitorować nadżerkę. Czasem stosuje się farmakoterapię (np. globulki dopochwowe). Najczęściej zaleca się elektrokoagulację (czyli „wypalanie”) oraz kriokoagulację (czyli „wymrażanie”) zmian.