Serce kobiety od momentu jej dojrzewania, poprzez cały okres dojrzałości i aż do chwili menopauzy objęte jest troskliwą opieką, którą sprawują ochronne hormony żeńskie- głównie z grupy estrogenu. Właśnie dzięki nim, zawał serca oraz choroba wieńcowa są znacznie rzadsze w populacji żeńskiej niż u mężczyzn.

Niestety, kiedy wygasa funkcja jajników i nieuchronnie nadchodzi okres menopauzy, kobiety stają się narażone na epizody sercowo-naczyniowe w równym stopniu jak płeć przeciwna. Nie wszystkie kobiety zdają sobie z tego sprawę i martwiąc się zdrowiem swoich mężów, synów czy braci zapominają, że również ich serce narażone jest na wiele czynników ryzyka. Jak powinna dbać o swoje serce każda kobieta? Na co zwrócić szczególną uwagę?

Opis choroby

Znana wszystkim z nazwy choroba wieńcowa to schorzenie, które dotyka olbrzymi odsetek naszej populacji. Wieńcowa to przymiotnik pochodzący od nazwy naczyń, które zaopatrują mięsień sercowy w tlen i składniki odżywcze. Naczynia wieńcowe oplatają serce niczym wieniec i docierają do każdego miejsca, aby umożliwić mu prawidłowe funkcjonowanie i wystarczającą ilość substratów do produkcji energii niezbędnej do skurczu. Naczynia te są jednak naczyniami końcowymi. Oznacza to, że w przypadku utraty stałości przepływu lub jego zaburzeń, nie może wytworzyć się krążenie oboczne, zastępczo zaopatrujące mięśniówkę komór i przedsionków serca. Choroba niedokrwienna serca wiąże się z gromadzeniem się blaszek miażdżycowych w świetle naczyń wieńcowych, zmniejszeniem ich przekroju i jednoczesne zmniejszeniem ilości krwi, jaka może dostać się do pracującego mięśnia.  Serce nie dostaje wystarczająco dużo tlenu oraz składników odżywczych,  w wyniku czego szybciej się męczy i nie pracuje równie wydajnie, jak wcześniej. Przekłada się to bezpośrednio na komfort życia chorego.

Przyczyna powstania choroby

Miażdżyca jest procesem, który zachodzi w naszym ciele już od wczesnego dzieciństwa i w różnym stopniu zaawansowania występuje u niemal każdego z nas. Nie sposób ograniczyć jej całkowicie, przy użyciu współczesnych narzędzi opieki medycznej można jedynie spowolnić jej przebieg i redukować skutki szkodliwych następstw. Blaszka miażdżycowa, która tworzy się w świetle naczynia jest zbudowana głównie z cholesterolu. Na przyspieszenie miażdżycy duży wpływ ma obciążenie genetyczne, nieprawidłowa dieta, bogata w tłuszcze zwierzęce i przetworzone węglowodany ( słodycze, słodkie ciasta i dżemy), palenie papierosów oraz mała aktywność fizyczna. Inne choroby towarzyszące, na przykład nadciśnienie czy cukrzyca to dodatkowe czynniki ryzyka. Palenie papierosów jest o tyle niebezpieczne, że na skutek zawartych w dymie substancji w blaszce miażdżycowej może dojść do stanu zapalnego, jej pęknięcia i odłamania fragmentów blaszki, które niesione z prądem krwi mogą dotrzeć do mniejszych naczyń i spowodować zakrzepy i zatory.

Objawy choroby

Podstawowymi objawami choroby niedokrwiennej serca są:

Duszności i uczucie braku powietrza pojawiające się początkowo tylko przy wysiłku, a potem również podczas wykonywania codziennych czynność
Ból w klatce piersiowej
Zawroty głowy, omdlenia, utrata przytomności.

Jak rozpoznać chorobę?

Choroba niedokrwienna serca musi zostać potwierdzona w gabinecie lekarskim. W razie podejrzeń co do stanu naszego zdrowia lekarz wykona kilka badań oceniających pracę serca oraz jego wydolność: EKG, echo serca, próbę wysiłkową. Są to proste i nieinwazyjne dla pacjentki. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak wykonanie badania, za pomocą którego dociera się do wnętrza tętnic- koronografii. Dostęp do naczyń wieńcowych uzyskuje się dzięki wprowadzeniu cewnika do dużej tętnicy, z reguły tętnicy udowej i poprowadzeniu go w stronę serca. Podczas wykonywania zabiegu możliwe jest równoczesne założenie protezy rozszerzającej światło naczyń, jeśli lekarz stwierdzi ich nadmierne zwężenie.

Możliwe powikłania

Najgroźniejszym powikłaniem choroby niedokrwiennej serca jest zawał mięśnia sercowego, który w razie dużej rozległości może być bezpośrednią przyczyną śmierci. Jest on związany z zamknięciem światła jednego z naczyń wieńcowych i skrajnego niedokrwienia fragmentu mięśnia sercowego, który był zaopatrywany przez tę tętnicę. Niedokrwiony mięsień ulega martwicy. Aby nie dopuścić do rozwinięcia się tak poważnego stanu należy szybko wdrożyć leczenie choroby wieńcowej, już od momentu jej rozpoznania.

Leczenie

Aby przeciwdziałać rozwojowi choroby wieńcowej i zmniejszać ryzyko groźnych epizodów związanych z zakrzepem pacjent otrzymuje leki zmniejszające krzepliwość krwi, obniżające poziom cholesterolu, zmniejszające ciśnienie i zwalniające pracę serca (dzięki temu pracuje ono wydajniej, mimo że otrzymuje zmniejszoną ilość tlenu). Przy znacznym zwężeniu tętnic wieńcowych, które zagrażają zdrowiu i życiu pacjenta stosuje się zabiegi kardiochirurgiczne poszerzające światło naczyń, najczęściej tak zwane stentowanie.