Cieknące z oczu łzy to nie zawsze objaw smutku i bezsilności. Nasze oczy mogą reagować pieczeniem, zaczerwienieniem i łzawieniem w wielu innych sytuacjach, głównie wtedy, kiedy nie podobają im się otaczające warunki atmosferyczne: wiatr, słońce, pyłki i roztocza unoszące się w powietrzu.

Czynniki drażniące łatwo dostają się do oczu i wywołują odczyn zapalny w spojówkach. Efekt? Dobrze znane objawy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza u alergików, u których powtarzają się sezonowo. Co poza alergenami może wywoływać zapalenie spojówek i jak radzić sobie z tym uciążliwym schorzeniem, czytaj poniżej.

Opis choroby

Spojówki to nic innego, jak błona śluzowa pokrywająca od wewnątrz powieki. Na brzegach zewnętrznych spojówki łączą się bezpośrednią ze skórą. W przyśrodkowym kącie oka, spojówki zbliżają się do siebie, tworząc worek spojówkowy (właśnie do tego miejsca należy zakraplać wszystkie płynne preparaty stosowane w chorobach oczu). Worek spojówkowy to miejsce, gdzie naturalnie uchodzą gruczoły odpowiedzialne za prawidłowe nawilżenie gałki ocznej i utworzenie filmu łzowego na jego powierzchni.

Spojówki to bardzo delikatne struktury. Ich reakcja na czynniki drażniące jest zazwyczaj podobna, bez względu na to jakiego typu bodziec zadziałał. Naczynia krwionośne znajdujące się w spojówkach wypełniają się krwią, powodując obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej. Gruczoły zlokalizowane w worku spojówkowym produkują nadmierną ilość wydzieliny, która ma za zadanie ochronić oko.

Objawy zapalenia spojówek

Najbardziej znane objawy zapalenia spojówek to pieczenie okolic oka, swędzenie, łzawienie oraz obrzęk spojówek. Pojawiają się one w przeważającej większości przypadków zapalenia spojówek i są oznaką toczącego się stanu chorobowego. Do wyżej wymienionych objawów mogą również dołączyć inne subiektywne odczucia pacjenta: kłucie ( „piasek pod powiekami”), opadanie i sklejanie się powiek poprzez patologiczną wydzielinę czy też światłowstręt.

Przyczyny powstania choroby

Wyróżnia się trzy główne przyczyny zapalenia spojówek. Każda z tych postaci schorzenia może przebiegać w sposób ostry i gwałtowny, bądź też toczyć się niepostrzeżenie, jako podostre zapalenie spojówek.

•  Zapalenie wywołane zakażeniem

Patogenem wywołującym ten typ zapalenia może być wirus, bakteria lub grzyb. Przyczyną może być właściwie każdy znany szczep drobnoustrojów, a towarzysząca zapaleniu wydzielina często ma charakter ropny. Z zapaleń wirusowych najczęściej dochodzi do zakażenia wirusem opryszczki- Herpes simplex, natomiast zakażenia grzybicze mają zazwyczaj związek z innymi stanami chorobowymi organizmu i stosowaną terapią- antybiotykową lub sterydową.

• Zapalenie alergiczne

Jest to jedna z częstszych przyczyn dolegliwości w obrębie oka. Może towarzyszyć innym alergiom, na przykład katarowi siennemu czy atopowemu zapaleniu skóry lub też występować samodzielnie. Alergiczne zapalenie spojówek występuje nie tylko sezonowo, niektóre osoby skarżą się na uciążliwe objawy trwające cały rok. Do tej grupy zapaleń spojówki zalicza się też odczyny alergiczne powstające w odpowiedzi na substancje miejscowo drażniące- kosmetyki czy soczewki kontaktowe.

• Proste zapalenie spojówek

Jest to zapalenie wywołane czynnikami środowiskowymi: zbyt intensywnym, sztucznym światłem, klimatyzacją, chemicznymi oparami, niedoborem snu czy zbyt małą produkcją łez (nadmierna suchość oka może też wystąpić jako powikłanie terapii niektórymi lekami).

•  Zapalenie związane z ogólnoustrojowymi chorobami

Zapalenie spojówek może towarzyszyć innym chorobom przewlekłym, przez cały czas ich trwania bądź też pojawiając się okresowo. Są to takie schorzenia jak rumień wielopostaciowy czy pęcherzyca (pemfigoid). Zapalenie spojówek występuje także podczas chorób wirusowych: grypy, świnki, odry czy różyczki.

Możliwe powikłania

Prawidłowo leczone zapalenie spojówek przebiega z reguły bez powikłań. Groźne mogą być postacie zakaźne zapalenia, które grożą pozostawieniem trwałych blizn i ograniczeniem pola widzenia, jeśli terapia nie będzie przeprowadzona we właściwym czasie.

Jak rozpoznać chorobę

Chorobę rozpoznaje lekarz okulista na podstawie zebranego od pacjenta wywiadu dotyczącego jego stylu życia i warunków, w jakich pracuje, a także innych chorób towarzyszących. Pomocne bywa wykonanie wymazu z worka spojówkowego oraz testy alergiczne.

Leczenie zespołu zapalenia spojówek

W zależności od postaci zapalenia pacjent otrzyma różnego typu leki zwalczające przyczynę objawów. Wszystkie z nich występują z reguły w postaci kropel lub rzadziej maści stosowanej do worka spojówkowego. W przypadku alergicznego zapalenia spojówek korzystne bywa przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych, zmniejszających odczyn alergiczny.