Nasze społeczeństwo bardzo niewiele wie na temat zawodu nauczycielki przedszkola. Być może wynika to z niskiego prestiżu tej grupy zawodowej i ciągle krzywdzącej opinii, że przedszkolanka to tylko opiekunka.

Istnieje pogląd, że nauczycieli przedszkolni są najbardziej poszkodowaną grupą zawodową w naszym kraju. Prawda jest taka, że praca w przedszkolu nie jest ani trochę łatwiejsza od pracy w szkole.

Nauczycieli przedszkola traktuje się jako jedno grupę zawodową z nauczycielami pracującymi w szkołach, niestety przedszkolanki nie otrzymują ulg, które przysługują nauczycielowi pracującemu w szkole: nie mają zniżki na przejazdy koleją, nie mają dwóch miesięcy wakacji tylko jeden, ponieważ zawsze jeden miesiąc objęty jest dyżurem przedszkolnym, żeby rodzice mogli zostawić dzieci w przedszkolu.

Zawód nauczyciela przedszkolnego jest bardzo kobiecym zawodem, niektórzy nawet twierdzą, że jest to najbardziej sfeminizowany zawód w kraju. Dlatego o nauczycielach a właściwie nauczycielkach potocznie mówi się „przedszkolanki”. Nazewnictwo jest kwestią sporną i wiele nauczycielek czuje się w ten sposób lekceważone, ponieważ słowo przedszkolanka brzmi gorzej niż nauczyciel i nie oddaje charakteru pracy.

Jak zostać przedszkolanką?

By móc pracować jako przedszkolanka, czyli nauczyciel lub wychowawca przedszkola trzeba ukończyć przynajmniej 3 letnie studia pedagogiczne. Jednak dla osób bardzo chcących pracować z dziećmi możliwa jest praca jako pomoc/asystent wychowawcy przedszkola praktycznie od chwili ukończenia szkoły średniej. Na stanowisku pomocy/asystentki na ogół ( zależy to od konkretnej placówki ) nie są wymagane studia. Czasem wystarczy liceum pedagogiczne, albo matura ogólnokształcąca i praktyka w pracy z dziećmi. Czasem po prostu doświadczenie jako niania i dobre chęci.

Zakres pracy nauczyciela przedszkolnego

Praca w przedszkolu jest bardzo odpowiedzialnym zajęciem, ponieważ już we wczesnych latach życia dziecka kształtuje się jego światopogląd i zainteresowania. To właśnie w przedszkolu przygotowuje się dzieci do życia w społeczeństwie. Do obowiązków nauczycielki w przedszkolu należą:

•     planowanie i organizacja zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym, by rozwijać ich umiejętności językowe, pewność siebie, umiejętności społeczne, kreatywność,   zainteresowania,
•     czytanie, opowiadanie, uczenie piosenek i rytmiki, przygotowywanie prac plastycznych,
•     uczenie podstawowych umiejętności takich jak rozpoznawanie kolorów, kształtów, liter i cyfr,
•     uspakajanie dzieci, które doznały jakiegoś obrażenia, opieka na chorymi dziećmi,
•     obserwowanie i ocenianie prac dzieci, ich zachowania, rozwój psychospołeczny oraz stan zdrowia, rozmowa z rodzicami i informowanie ich o postępach dziecka, sugerowanie metod stymulujących rozwój i naukę,
•     wspomaganie dziecka w nauce wykonywania codziennych czynności takich jak dbanie o higienę, ubieranie się i jedzenie,
•     organizowanie i uczestniczenie wycieczek edukacyjnych,
•     uczestniczenie w warsztatach i szkoleniach w celu rozwijania umiejętności korzystania z nowych technik nauczania.

Rynek pracy dla nauczycieli przedszkolnych

Nie brakuje ofert dla nauczycieli wychowania przedszkolnego. Przedszkolanki przede wszystkim potrzebne są w dużych miastach, takich jak Warszawa, Katowice, Wrocław czy Łódź. Prognozy są dość optymistycznie ponieważ do przedszkoli i szkół wchodzi kolejny wyż demograficzny. Nie brakuje również chętnych, chcących pracować w tym zawodzie. W samym Poznaniu na jedną ofertę pracy jako wychowawca przedszkolny zgłasza się minimum 13 chętnych.

Praca dla przedszkolanki

Praca jako nauczyciel przedszkolny oferowana jest również przez zagranicznych pracodawców, którzy bardzo cenią sobie polski personel. Już ponad 15% wszystkich ofert tego typu pochodzi z zagranicy. Najwięcej z Norwegii. Pracodawca zapewnia nie tylko intensywny, 12-tygodniowy kurs języka norweskiego, ale także pomoc w załatwieniu formalności związanych z uzyskaniem pozwolenia na pracę czy znalezieniem mieszkania. Polska przedszkolanka w Norwegii może liczyć na ubezpieczenie zdrowotne oraz świadczenie rodzinne na każde dziecko do 18. roku życia mieszkające w Polsce.

Wypalenie zawodowe nauczycieli przedszkolnych

Jak każda posługa społeczna, zawód nauczyciela w przedszkolu obarczony jest ryzykiem wypalenia zawodowego. Nauczyciel musi być bardzo wrażliwy na potrzeby swoich podopiecznych. Musi rozumieć indywidualne uzdolnienia i bariery swoich przedszkolaków. Nie może ograniczyć się jedynie do przekazywania wiedzy i ćwiczenia umiejętności. Dlatego w tym zawodzie bardzo ważną cechą jest umiejętność wzbudzania zaufania oraz skutecznego porozumiewania się z dziećmi oraz ich rodzicami. Sytuacja taka wpływa na wszechobecność stresu.

Stres jest głównym czynnikiem prowadzącym do wypalenia zawodowego, który polega na wyczerpaniu emocjonalnym, objawia się lękiem, napięciem, zniechęceniem, a nawet prowadzi do depresji. Kolejnym objawem wypalenia zawodowego jest depersonalizacja, która polega na traktowaniu maluchów i ich potrzeb w sposób przedmiotowy w celu uniknięcia nawiązania z nimi bliższych kontaktów społecznych, takich jak : okazywania współczucia, przełamania poczucia powinności, zajmowania się nimi, co w konsekwencji prowadzi do utraty identyfikacji z zawodem i zaniku poczucia sensu wykonywanej pracy.

Nauczyciele przedszkolni również potrzebują wsparcia, a przede wszystkim solidnego odpoczynku. Warto walczyć ze stresem w sposób aktywny, zaczynając od chodzenia na spacery po chodzenie na zajęcia sportowe w lokalnym klubie. Warto znaleźć sobie swój własny sposób na stres, bo lepiej zapobiegać niż leczyć.

Jeśli jednak w trakcie pracy w przedszkolu stwierdzimy, że to nie jest praca dla nas możemy zawsze zmienić zawód. Możemy skorzystać z różnych programów unijnych i starać się przekwalifikować. Informacje o takich kursach lub studiach podyplomowych można znaleźć w lokalnych Urzędach Pracy lub skorzystać z pomocy, którą oferują lokalne organizacje pozarządowe. Można także zostać przedsiębiorcą i wykorzystując swoje doświadczenie zawodowe założyć własne prywatne przedszkole.

"Praca z dziećmi jest na pewno pracą, która daje dużo radości i energii .Te śmieszne teksty dzieciaków, ich grymasy, przekomarzania i sympatyczne minki - to wszystko bardzo nakręca i dlatego w pracy w przedszkolu czas płynie szybko i wesoło. Niemniej koło 50tki nie mamy już tak dużo siły jak kiedyś, aby skakać czy ciągle bawić się z dzieciakami. Dlatego uważam, że praca w przedszkolu jest świetną pracą dla młodych osób i tylko do pewnego wieku." Irena, 58 lat, emerytowana przedszkolanka

Emerytura przedszkolanek

Według prawa tj. Karty Nauczyciela, prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje nauczycielom z przedszkoli, tylko zatrudnionych w publicznych przedszkolach. Z tego prawa wyłączeni się nauczyciele pracujący w przedszkolach niepublicznych. Świadczenia bez względu na wiek przysługuje po 30 latach pracy, w tym po 20 latach wykonywania jej w szczególnym nauczycielskim charakterze.

Praca w charakterze przedszkolanki to bardzo trudny i odpowiedzialny zawód. To właśnie nauczycieli przedszkolni są zaraz po rodzicach pierwszymi autorytetami naszych pociech. To właśnie one mają ogromny wpływ na ich intelektualny, fizyczny i emocjonalny rozwój. Szkoda tylko, że jest to zawód wciąż tak mało doceniany i opłacany. Często zdolne i doskonale wykształcone przedszkolanki przekwalifikowują się lub uciekają za granicę po większy zarobek.