Coraz więcej pracujących rodziców decyduje się na zatrudnienie niani dla własnego dziecka. Powodów jest kilka. Takimi najważniejszymi, które od razu wysuwa się na pierwszy plan - to brak miejsca w przedszkolach, żłobkach oraz pracujący lub dorabiający na emeryturze dziadkowie.

Kolejnymi argumentami, którymi kierują się rodzice decydując się na nianię to chęć, aby ich dziecko miało zaspokojone wszystkie potrzeby oraz, aby niania poświęcała im 100% , kiedy sami są w pracy. Oczywiście wybór nie jest łatwy, bo w końcu trzeba zostawić swoje dziecko pod opieką innej, właściwie obcej osoby.

Poza tym w Polsce sprawa nie wydaje się być taka prosta, ponieważ nie ma żadnych oficjalnie określonych przez państwo wymogów, jakie powinna taka niania spełniać (np. wiek czy wykształcenie). W tej kwestii na rynku zdaje się panować "wolna amerykanka". Tylko rodzice i opiekunowie decydują o tym kogo chcą zatrudnić do opieki nad swoim dzieckiem.

Specyfika pracy niani

Wielu osobom, zwłaszcza młodym wydaje się, że opieka nad dzieckiem jest pracą łatwą i przyjemną. Owszem spędzenia czasu z maluchem daje wiele radości i satysfakcji, aczkolwiek praca do łatwych nie należy. Przede wszystkim od niani wymaga się wiele poświęceń i skupienia uwagi.

Osoba, która zdecydowała się na pracę niani powinna być osobą, którą lubią wszystkie dzieci (nie tylko te, którymi się opiekuje). Bezwzględnym warunkiem zdaje się być również rozwinięta wyobraźnia, pomysłowość w tworzeniu nowych zabaw i wymyślaniu kolejnych atrakcji. Dziecko nie powinno się nudzić w towarzystwie dobrej niani, szczególnie, gdy ta zna wiele rożnych piosenek i bajek.

Dobra niania potrafi ugotować smaczną zupę i przygotować pyszny deser. Wie jak przebiega prawidłowy rozwój dziecka i potrafi zauważyć, kiedy zbliża się grypa. Dobra opiekunka potrafi nawiązać kontakt także z dorosłymi. Lubią ją rodzice malucha, potrafi zdobyć ich zaufanie i sympatię.

Decydując się podjąć pracę opiekunki warto sprawdzić czy posiada się odpowiednie atuty, takie jak: cierpliwość i opanowanie, wyrozumiałość, troskliwość, taktowność, umiejętność organizowania czasu, umiejętność reagowania w sytuacjach kryzysowych.

Oczywiście nie są to wszystkie cechy, które  powinna posiadać dobra niania, ponieważ zarówno rodzice, jak i dzieci, mają swoje oczekiwania i wymagania. Każdy rodzic jest inny i zwraca uwagę na coś innego. Co innego będzie ważne dla jednej osoby, a co innego dla drugiej. Najważniejszy jest pierwszy kontakt i to czy osoba starająca się o pracę wzbudzi zaufanie. Rodzice bowiem oddając swoje dziecko obcej osobie pod opiekę spodziewają się, że zajmie się ona nim tak jak swoim.

„Pracowałam jako niania na pełen etat, opiekowałam się półrocznym dzieckiem codziennie oprócz weekendów, świąt i urlopów rodziców przez rok. Byłam zatrudniona przez agencje opiekunek. Czas wspominam z sentymentem, ale nie były to duże pieniądze i musiałam szukać innej pracy. Pracę bardzo lubiłam, bo nie ma nic lepszego niż patrzenie jak dziecko rośnie i uczy się nowych rzeczy. Myślę, że doświadczenie jakie zdobyłam przyda mi się w przyszłości, jak już będę miała swoje dzieci” Ola, 23 lata była niania, obecnie kelnerka

Zanim zdecydujesz się na pracę opiekunki ...

Zanim zdecydujesz się na pracę i opiekę nad dzieckiem  powinnaś mieć pewną wiedzę, która będzie niezbędna podczas przebywania z dziećmi. Zatem każda niania powinna znać: prawidłowy przebieg rozwoju dziecka, symptomy najpopularniejszych chorób dziecięcych jak świnka czy różyczka, zasady pierwszej pomocy, wiele zabaw dla dzieci w każdym wieku, piosenki i wierszyki.

Warto również przed rozpoczęciem pracy spędzić trochę czasu z rodzicami i dowiedzieć się o dziecku jak najwięcej, np.: ulubione potrawy dziecka, ulubione zabawy i zabawki, przedmioty, zwierzęta i sytuacje wzbudzające lęk i obawy dziecka, podstawowe zasady wychowania preferowane przez rodziców (np. czy wolno niani kupować dziecku prezenty bez okazji), listę leków regularnie przyjmowanych przez dziecko (gdzie je znaleźć w domu, dawki) czy numery telefonów do rodziców itp.

Jeśli nie ustali się na początku takich  podstawowych zasad mogą się zdarzyć konflikty. Często niestety tak jest, że tą kwestie się zaniedbuje, a w toku pracy pojawiają się problemy wynikające z braku podobnych ustaleń.

Praca niani - kwestie formalne

Każda opiekunka powinna wiedzieć, że ma prawo nie zgodzić się na wykonanie polecenia nie dotyczącego jej zakresu obowiązków. Im lepiej sprecyzowane warunki wstępnej umowy tym mniej nieporozumień w dalszej pracy.

Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat, która weszła w życie już 4 kwietnia tego roku, reguluje tę kwestię. Zgodnie z tą ustawą rodzice chcący zatrudnić nianię będą z nią podpisywać tzw. umowę uaktywniającą. Następnie o zatrudnieniu niani powinni poinformować ZUS. Jeżeli wszystkie warunki są spełnione tzn. niania opiekuje się dzieckiem w wieku od 20 tygodnia do 3 roku życia (w uzasadnionych przypadkach do 4 roku życia), a obydwoje z rodziców bądź rodzic samotnie wychowujący dziecko pracuje zawodowo, wówczas z budżetu państwa będą odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne od kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę.

Jeżeli rodzice zatrudniający nianię zdecydują się na wyższe wynagrodzenie, wówczas różnicę między wysokością składek za wynagrodzenie minimalne, a wysokością składek za wyższe wynagrodzenie, opłacają sami. Co ważne, w przypadku utraty pracy przez rodzica, składki będą opłacane przez 3 miesiące po utracie pracy, chyba że umowa uaktywniająca zostanie wcześniej rozwiązana.

Umowa podpisana z nianią powinna zawierać:

• zakres obowiązków niani,
• czas i miejsce sprawowania opieki,
• wysokość wynagrodzenia,
• zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnym,
• informację o sposobie opodatkowania dochodu z umowy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi rodzice zawierający umowę cywilnoprawną z nianią nie są płatnikami. To niania pod koniec każdego roku jest zobowiązana do rozliczenia się z urzędem skarbowym z uzyskanego w danym roku dochodu i zapłacenia podatku.

Umowę z nianią może podpisać kilka rodzin. Wówczas w umowie należy wyznaczyć rodzica, który zgłosi nianię do zakładu ubezpieczeń zdrowotnych. Jeżeli jeden z rodziców straci pracę należy zmienić umowę tak, aby stronami umowy były tylko rodziny, w których oboje rodzice pracują. Ustawodawca ma nadzieję, iż te rozwiązania przyczynią się do zwiększenia zainteresowania pracą w charakterze niani osób młodych nie mających prawa do emerytury czy renty oraz zapewni większą ochronę socjalną osób zatrudnionych jako nianie.