Możliwość obejmowania wysokich stanowisk i walki o swoją karierę jest dla nas kobiet zjawiskiem stosunkowo młodym. Obok kobiet odważnych i przedsiębiorczych istnieje liczne grono kobiet, które podjęły pracę z przymusu i gdyby tylko ich sytuacja życiowa pozwalała im na to – wolałyby zostać w domu. Jednak skupmy się na tych pierwszych, które żyją w męskim świecie i odnoszą sukcesy zawodowe.
Kobieta – manager
Kobiety menadżerowie to jednak wciąż rzadkość, pomimo statystyk ukazujących, że spółki w których rządzą kobiety notują wyższe zyski. Różnica sięga nawet 50%. Zaczyna się wyłaniać i co ciekawsze zaczyna być promowany tzw. kobiecy styl zarządzania. Styl ten można nazwać interaktywnym stylem kierowania, zgodnym z życiowym doświadczeniem kobiet.
Doświadczenie tutaj można zdefiniować jako nastawienie na współpracę i komunikację z innymi. Z kolei mężczyźni wolą zarządzać w sposób autorytarny.
Badania nad inteligencją emocjonalną przyznają kobiecie plusy ponieważ:
- mają większą empatię niż mężczyzni,
- łatwo rozpoznają uczucia i potrafią je nazwać,
- znacznie łatwiej znoszą frustrację i stres,
- potrafią lepiej się skoncentrować,
- skuteczniej rozwiązują konflikty i problemy międzyludzkie.
To co zdecydowanie różni obie płcie to sposób postrzegania firmy. Kobiety widzą ją jako całość - czyli jako system współzależnych i wpływających na siebie zasobów materialnych i pozamaterialnych; widzą zagadnienia szerzej, a przy podejmowaniu decyzji biorą pod uwagę więcej czynników i danych, widzą więcej sposobów działania.
Natomiast mężczyźni postrzegają firmę jako zbiór różnorodnych elementów i myślą w sposób skoncentrowany, poszufladkowany i liniowy. Różnice w stylach zarządzania kobiet i mężczyzn mogą wynikać z różnych pozycji w strukturach firm, ogólnie mówiąc różnią się wyłącznie czynnikami kulturowymi, a nie wynikających z naturalnych predyspozycji danej płci.
Oczywiście nie możemy szufladkować i opowiadać się za daną płcią, ponieważ dobrym i skutecznym menadżerem może być zarówno kobieta jak i mężczyzna tak samo jak kobieta i mężczyzna mogą być kiepskimi menadżerami. Kobiety w zasadzie tylko i wyłącznie w jednej kwestii przegrywają z mężczyznami: często brakuje nam pewności siebie i wiary w sukces.
Postęp technologiczny a pozycja kobiety
W dobie postępu technologicznego i społeczeństwa informatycznego zmieniają się warunki pracy i możemy pracę wykonywać w zaciszu domowym, w dowolnie wybranych godzinach korzystając przy tym z Internetu i faksu czy telefonu komórkowego. Jest to zdecydowanie szansa dla kobiet na lepszy dostęp do do tej pory mało dostępnych stanowisk pracy, w tym także kierowniczych, ponieważ mogą połączyć obowiązki domowe z pracą zawodową.
Kobiety pracujące w korporacjach gdzie zatrudnianych jest więcej niż 250 osób mają utrudnioną drogę rozwoju i tym samym mniejszą szansę na uzyskanie wyższego szczebla stanowiska. Ogólnie rzecz biorąc o awansie polskich kobiet na stanowiska kierownicze mogą decydować takie czynniki jak:
- umiejętność współżycia z ludźmi,
- umiejętność komunikowania się z innymi,
- dobra opinia w środowisku zawodowym.
Jak pokazują badania na awans zawodowy nie mają bezpośredniego wpływu takie czynniki jak wiek, wyższe wykształcenie czy kursy zawodowe zazwyczaj liczą się wcześniejsze sukcesy zawodowe, umiejętność wejścia w rolę szefa, umiejętność łączenia ról zawodowych i rodzinnych, jak również pozytywne nastawienie do wprowadzania zmian w swoim życiu. Z kolei najmniejszy wpływ na awans kobiet mają znajomości, opieka mentora czy przypadek. Sprawdza się zatem teoria, że kobiety nie korzystają z sieci kontaktów.
Zdaniem kobiet
Nasze polskie menedżerki pytane co jest najważniejsze dzisiaj z punktu widzenia firmy odpowiadały, że płynność finansowa, dynamiczny rozwój firmy, zadowolenie klientów oraz satysfakcja pracowników. Styl zarządzania polskich kobiet jest bardzo bliski stylom zarządzania menedżerom z Zachodu, który jest postrzegany jako bardziej efektywny niż polski.
„Pracę zawodową rozpoczęłam stosunkowo późno. Dla mnie najważniejsze było wychowanie dzieci i dbanie o dom. Do pierwszej pracy poszłam w wieku 30 lat, mając już odchowane dzieci. Musiałam dużo nadrabiać, bo koleżanki w pracy umiały już posługiwać się komputerem, a ja nie. W niedługim czasie awansowałam i dostałam się do działu gdzie prym wiedli mężczyźni. To był ciężki okres, bo zawsze musiałam coś im udowadniać. Przeszłam i to. Co więcej – krok po kroku doszłam do prezesury. Teraz za mój największy sukces uważam utrzymywanie pozytywnych relacji z pracownikami, zawsze mogą do mnie przyjść i myślę, że wypracowaliśmy sobie dobre układy. Od nas z pracy nikt się nie zwalnia.” Anna, 55 lat, prezes firmy transportowej
Przedsiębiorczość w krwiobiegu
Jak już wcześniej zostało wspomniane kobiety nieco inaczej patrzą na sztukę zarządzania niż mężczyźni. Wnoszą do firmy unikatowy sposób myślenia - mają intuicję i doskonale wyczuwają rodzące się konflikty. Są cierpliwe, bardzo uważne, a zarazem wrażliwe w kontaktach z współpracownikami. W zasadzie kobiety na tych wyższych stanowiskach zaczęły pojawiać się stosunkowo niedawno i dopiero budują swój wizerunek w społeczeństwie, ale można powiedzieć, że stopniowo zmienia się ich obraz w oczach mężczyzn, którzy boją się takiej konkurencji.
Żaden facet przecież nie lubi być porównywanym z kobietami i brać udział w konkursach na wysokie stanowiska. To jednak nam kobietomm fachowcy wróżą dobrą przyszłość i twierdzą, że będzie nas przybywać na wysokich stanowiskach. Mamy ku temu wszelkie cechy dobrych przedsiębiorców: jesteśmy rzetelne, wytrwałe, systematyczne, uparte w dążeniu do celu, mamy doskonałe umiejętności komunikacyjne, jesteśmy ambitne i zdecydowane. W tym wszystkim jesteśmy mniej skłonne do ryzyka niż mężczyźni, nasze decyzje są odpowiedzialne, podejmowane po namyśle i zebraniu odpowiednich informacji. My kobiety, mamy poczucie osobistej odpowiedzialności za swoje działania.
Motywacja kobiet
Dlaczego kobiety w ogóle chcą być przedsiębiorcze? Kobiety podejmują własną działalność gospodarczą przede wszystkim dlatego, że chcą być samodzielne, chcą dobrze zarabiać, ponadto mają żyłkę przedsiębiorczości, a w sytuacjach gdy mają utrudniony dostęp do kierowniczych stanowisk w największych firmach, starają się założyć swój biznes i same tworzyć miejsca pracy dla siebie, bliskich i innych osób.
W ten sposób stając się pracodawcą kobieta jest równorzędnym partnerem do rozmów z innymi szefami firm, w tym oczywiście z mężczyznami. Bardzo często kobiety traktują własną firmę jako sposób na przetrwanie na rynku pracy w sytuacji kryzysu i braku szans na awans.
Jedyną przeszkodą stojąca na drodze rozwoju swojej firmy może być jej własne negatywne nastawienie oraz stereotypy, które kształtują kobietę jako matkę i żonę, nie pozostawiając miejsca i czasu na jej własną karierę zawodową. Własna firma bardzo często realizowana z własnymi zainteresowaniami, pasją i w elastycznym czasie dają kobietom możliwość pogodzenia kariery i obowiązków domowych.
Ile kosztuje sukces?
Na temat sukcesu można usłyszeć różne historie i aż trudno uwierzyć, że człowieka stać na takie wyrzeczenia w dążeniu do niego. Niejednokrotnie słyszy się o rozpadzie rodziny, o zrujnowanym zdrowiu i braku życia osobistego, braku przyjaciół itp. Oczywiście można rzucić się w wir pracy i w imię swojej pasji poświęcić wszystko dookoła, ale czy wtedy możemy mówić o sukcesie?
O sukcesie decyduje umiejętność łączenia i równowagi w każdej sferze życia. Czasem może być to trudne, szczególnie na początku gdzie każdy aspekt naszej działalności musi być doglądany. Niejednokrotnie jest tak, że obiecuje się sobie i rodzinie, że to stan przejściowy i nie potrwa długo.
Czasem jednak uzależnienie od uznania, doceniania, obcowania w innych sferach rujnuje życie rodzinne i wtedy chęć samorealizacji bierze górę. Radą na to może być dzielenie się swoimi sukcesami, ale również porażkami z rodziną. Zwyczajne cieszenie się życiem i odpuszczanie sobie raz na jakiś czas obowiązków służbowych, od tego świat się nie zatrzyma, choć niejednokrotnie tak się może wydawać. Jak pokazują przykłady z życia wzięte my kobiety to potrafimy i dlatego jesteśmy bardzo cenione w męskim świecie.
